‘Ja en dan na afloop een spel met rennen en springen waarbij al die piemeltjes op en neer dansen. En er moet vooral veel gelachen worden!’ Aan het woord is mijn lieve Carla en het onderwerp van gesprek is seksuele voorlichting op de lagere school. Regelmatig zeggen we tegen elkaar, als we weer eens iets nieuws hebben geleerd op het gebied van seksualiteit en lichamelijkheid: ‘tjee dit zou je op school moeten leren’. Carla had een poosje geleden al eens het beeld geschetst van een praktijkles op school, waarbij een bloot jongetje en een bloot meisje voor de klas zouden staan en de juf of de meester aan de hand van deze twee echte lijfjes het één en ander zou uitleggen. Ik merkte toen dat dit me werkelijk ‘drie straten te ver’ ging. Hoe mooi bedoeld ook, maar dit kon je toch niet maken?! Boze ouders, een leerkracht op non-actief, stukken in de krant… Gisteren kwam het onderwerp seksualiteit en jonge kinderen opnieuw ter sprake. Carla vertelde me over het ‘doktertje spelen’ dat ze als meisje met een vriendinnetje had gedaan, waarbij ze elkaar uitgebreid ‘van onderen’ hadden bestudeerd. Ook vertelde ze over de vertrouwensband die ze met haar moeder had en dat ze haar echt álles kon vragen, ook op het gebied van seksualiteit. Toch was bij het doktertje spelen de slaapkamerdeur op slot gegaan. Ondanks de vrij denkende moeder was er kennelijk toch iets in haar dat zei dat ze dit maar beter ‘stiekem’ kon doen.
Op de website van het ‘Centrum voor Jeugd en Gezin’ lees ik: ‘Al van jongs af aan zijn kinderen bezig met hun seksuele ontwikkeling. Ze betasten hun piemel of vagina. Ze laten masturbatiegedrag zien. Ze vinden het heerlijk om bloot rond te lopen. Ze spelen doktertje met andere kinderen. Ook laten ze elkaar hun geslachtsdelen zien. Dit soort dingen doen kinderen gewoon. Het is volkomen normaal en hoort bij hun ontwikkeling. Ze ontdekken het eigen lichaam en dat van andere kinderen. Ook ontdekken ze wat lekker voelt en wat niet.
Even verderop staan een aantal tips voor ouders:
– Voorkom dat kinderen seksuele gevoelens gaan ervaren als iets dat niet mag. Straf ze niet voor hun experimenteergedrag.
– Kinderen hebben seksuele gevoelens en uiten dit vaak in seksuele spelletjes. Verbiedt u deze spelletjes, dan zullen ze deze alleen nog in het geheim doen. Seksuele gevoelens krijgen dan een stiekem, geheimzinnig karakter.
– Seksuele spelletjes zijn leeftijdsgebonden. De piek ligt tussen drie en zes jaar.’
En even verder lees ik: ‘Het is belangrijk om met kinderen over seksualiteit te praten. Hiermee kunt u al vroeg beginnen. Ouders denken soms dat ze hun kinderen daarmee aanzetten tot seksueel overschrijdend gedrag, maar het werkt juist positief. Kinderen leren zichzelf kennen en kunnen daardoor beter voor zichzelf opkomen. Als het normaal is om te praten over seksualiteit, komen kinderen ook eerder met vragen of problemen. Nog een tip: laat voorlichtingsboeken slingeren in huis. Zo kunnen uw kinderen zelf lezen en zien wat seksualiteit zoal inhoudt.’
Lang niet ieder kind heeft zo’n ‘open-minded moeder’ als Carla destijds. Ook nu we ruim een halve eeuw verder zijn niet. Dus ligt hier zéker een rol voor het onderwijs. Ik heb mij inmiddels over mijn ‘dit kan echt niet’ gevoel heen gezet en luister verbaasd-enthousiast naar Carla’s ideeën voor seks-les op school: ‘De juf of de meester vraagt voor de klas of er een jongetje en een meisje zijn die het leuk zouden vinden om zich uit te kleden. Die zijn er altijd wel en aan de hand van deze twee kinderen geeft de onderwijzer vervolgens zijn les. Leuk, luchtig en met de nodige humor. En na afloop kleedt iedereen zich uit, ook de juf of de meester, en doen ze een behendigheidsspel of gaan dansen en gek doen op vrolijke muziek.’ Carla heeft helemaal gelijk, wat zou het mooi zijn als er op zo’n manier met seksualiteit omgegaan zou kunnen worden. Op een manier die volledig aansluit bij de belevingswereld en de natuurlijke nieuwsgierigheid van jonge kinderen. Wat een cadeau zouden ze zo meekrijgen voor hun verdere leven!
