We zijn, als ik dit schrijf, op vakantie in de Noord-Franse Elzas en staan met onze stoere De Waard tent op de fraai gelegen naturistencamping Centre Gymnique ‘d Alsace. Het is eind augustus en heerlijk weer en ik zit in mijn blootje in de schaduw wat te schrijven. Het bij mooi weer bloot zijn voelt zo logisch en zo natuurlijk aan, dat het voor mij steeds geforceerder voelt om me ‘in de kleren te hijsen’ voordat we het terrein weer af gaan. Carla heeft dat minder, maar heeft het naturistisch recreëren inmiddels wel volledig omarmd. Maar naturisme als begrip, hoe lang bestaat dat eigenlijk en waar precies staat het voor?
Op internet lees ik: Naturisme is een wereldwijde stroming van mensen die het prettig en belangrijk vinden om via naaktheid een grotere mate van harmonie met de natuur te ervaren. (…) Naturisme als sociale beweging maakte begin vorige eeuw vanuit Duitsland haar opgang.
Zelf maakte ik zo’n vijfentwintig jaar geleden via een toenmalige vriendin kennis met het naturisme. Zij was zelf van kinds af aan met haar ouders naturistisch op vakantie gegaan en wist eigenlijk niet beter. Ze kon mooi vertellen over de grote mate van gelijkheid wanneer je geen kleding droeg, over het je één voelen met de natuur en over warme Franse zomeravonden vol gitaarspel, kaarslicht en kampvuur. Ook de ‘rare trekjes’ wist ze te benoemen. Dat naturisten zich vaak een tikje beter voelen dan het ‘textiel volk’, mede omdat ze niet roken en geen alcohol gebruiken. Althans, niet openlijk, want wijn uit een koffiebekertje of een sigaretje buiten de poort telt natuurlijk niet, toch? Ook vertelde ze me over het maken van twee vakantiefotoalbums: een voor zij die het weten (mèt blote kiekjes) en een voor zij die het NIET weten (met uitsluitend ‘nette’ foto’s). Knap ingewikkeld, vond ik.
Ondanks dat het naturisme Carla en mij niet ‘met de paplepel is ingegeven’ en we beiden niet zo van de ‘-ismes’ zijn, voelen we ons hier op deze Franse verenigingscamping bijzonder thuis en vrij. Het maakt werkelijk niet uit of je gekleed bent of niet, wat vooral merkbaar is tijdens gezamenlijke gebeurtenissen, zoals de barbecue. De een is geheel naakt, de ander deels en de derde is volledig gekleed. Iedereen beweegt op een natuurlijke manier door elkaar en soms heb je iemand gesproken en weet je achteraf niet eens of hij of zij op dat moment gekleed was of niet, van zo weinig belang blijkt dat te zijn. Wat ook enorm fijn is, is de stilte. Ik hoor, terwijl ik dit schrijf, af en toe wat stemmen en dat is het. En vanochtend hoorden we zacht gitaarspel, vanuit de caravan drie plaatsen verderop. Het was prachtig.
En dan dat niet roken en geen alcohol gebruiken. Ja, ook hier in de Elzas is dat ooit een van de kernwaarden van het naturisme geweest, zo vertelde me een van de leden van het eerste uur. Maar die regel heeft hier niet lang stand gehouden. Het is hier in de Elzas een en al wijnbouw wat de klok slaat, dus het hier geen alcohol willen drinken gaat wel erg tegen de volksaard in en is daarmee dus verre van ‘vrij’. Carla en ik roken beiden niet en kunnen prima leven zonder alcohol. Wat dat betreft passen we helemaal in het naturistische ideaalbeeld.
De mens is ooit kleding gaan dragen om zich te beschermen tegen de elementen. Daar waar dat niet nodig was, zoals in het oude Egypte, kleedde men zich lange tijd minimaal of slechts ten dele. In de Griekse oudheid was naaktheid een teken van vrijzinnigheid en democratie, naaktheid was bij wijze van spreken wat een trendy spijkerbroek en T-shirt nu zijn. Het naakte lichaam werd onder andere getoond in het gymnasion, de plek waar jonge mannen sportten en zich op hun militaire dienst voorbereidden. Ook vandaag de dag zijn er nog altijd volkeren – door de Westerse wereld ‘primitief’ genoemd – die geen of weinig kleding dragen.
Zou er ooit een tijd komen waarin geheel of gedeeltelijk bloot recreëren zich niet meer hoeft te beperken tot speciaal daarvoor aangewezen terreinen?
Ik kan die wens hier en nu in ieder geval uitspreken, bij deze! We zijn tenslotte in Frankrijk, dit jaar het land van de Olympische spelen! Wat dat met naturisme te maken heeft? Nou, heel veel: de oude Olympiërs sportten immers bijna altijd naakt!
