Telkens als ik op ons erf een hoekje onderhanden neem waar sprake is van enig ‘achterstallig onderhoud’, stuit ik op de brandnetel. Een paar dagen geleden was dat op het achtererf, op de plek waar normaal gesproken het melkrek staat. Dat was aan de kant gezet, zodat ik er makkelijker bij kon. Met mijn blote handen verwijderde ik oud blad, hardnekkige grassprieten en ‘auw’ enkele prille brandnetels. Zo jong als ze waren, zo hard prikten ze! Kwalijk nam ik het ze niet, de brandnetel geeft zoveel moois terug!
Het oogsten van een maaltje jonge brandnetels, om die vervolgens te verwerken tot een smakelijke en supergezonde brandnetelsoep, vormt op Groot Brandenborch in het voorjaar een vast ritueel. Doordat de brandnetel al zo vroeg begint te groeien, vormt het een prachtige energiebron voor de mens die het gedurende de winter met minder zon en vaak ook minder buiten-zijn en buiten-bewegen heeft moeten doen. In het ‘Lexicon der geneeskruiden’ van Mellie Uyldert lees ik over vroege voorjaarskruiden in zijn algemeenheid: ‘In het voorjaar is het jonge groen bijzonder levenskrachtig en dan doet de mens goed daarvan te profiteren, evenals de mussen en de vinken, die van het verse paardenbloemblad pikken en de konijntjes, die de jonge spruiten der sparrebomen oppeuzelen.’ En even verderop: ‘… men plukt er de toppen der jonge brandnetels (met handschoenen aan), om die thuis met wat boter en een gesnipperd uitje op te stoven, na ze gewassen en kleingehakt te hebben.’ Elders in het Lexicon lees ik dat brandnetel onder andere kali, kalk, natrium en ijzer bevat en daarnaast rijk is aan vitamine A. ‘Ze is dus allereerst een goed middel om kwalen ontstaan door tekort aan vitamine te voorkomen en te genezen, zoals allerlei infectieziekten…’ aldus nogmaals Mellie Uyldert.
Zie hieronder maarliefst drie smakelijke recepten met brandnetel: chips, pesto en soep!
BRANDNETELCHIPS
Van brandnetelblaadjes kun je eenvoudig smakelijke chips maken! Erg leuk om samen met kinderen te doen.
Ingrediënten:
15 à 20 brandnetelblaadjes
½ kopje bloem
½ kopje water
mespunt zout
kruidenzout, paprikapoeder, kaneel en poedersuiker
Bereiding:
Pluk (met keukenhandschoenen) een portie jonge brandnetelblaadjes. Was de blaadjes en droog ze tussen keukenpapier of een theedoek af. Maak nu een deegje door een half kopje bloem en een half kopje water met een snufje zout tot een glad papje te roeren. Verhit in een (bij voorkeur gietijzeren) koekenpan een flinke kluit ossewit, kokosolie of ghee. Haal de blaadjes nu één voor één door het deegje en bak ze in enkele minuten aan weerskanten lichtbruin. Bestrooi de nog hete chips naar keuze met kruidenzout, een mengsel van paprikapoeder en zout of, voor een zoet resultaat, met een mengsel van poedersuiker en kaneel.
BRANDNETELPESTO
Ingrediënten:
1/2 emmer brandneteltoppen
2 teentjes knoflook, gepeld
3 el zonnebloempitten
5 el walnoot, gehakt
75 ml olijfolie
peper en zout
2 tl azijn
Bereiding:
Oogst van de brandnetels alleen de toppen en de jonge bladeren. Was deze en blancheer ze vervolgens door ze een minuutje te koken en vervolgens in een vergiet met koud water af te spoelen. Snij de geblancheerde brandnetelmassa enigszins fijn. Rooster ondertussen de zonnebloempitten en de walnoot stukjes in een vette koekenpan tot ze lekker gaan ruiken. Doe het notenmengsel, de knoflook en een klein scheutje olie in een maatbeker en maak het geheel met een staafmixer alvast enigszins fijn. Voeg dan de brandnetelmassa toe en de azijn en pureer het geheel tot een egale massa. Voeg nu beetje bij beetje meer olie toe tot een makkelijk smeerbare pesto ontstaat. Mogelijk heb je niet alle olie nodig. Breng de pesto tenslotte op smaak met peper en zout.
De pesto is in de koelkast, in een glazen potje met schroefdeksel, enkele dagen houdbaar. Je verlengt de houdbaarheid door op de pesto een dun laagje olijfolie te gieten.
BRANDNETELSOEP
Ingrediënten:
4 el ossewit (of kokosolie of ghee)
1 forse ui, gesnipperd
2 teentjes knoflook
400 gr jonge brandnetels
1 liter bouillon (zelf getrokken of van poeder of blokjes)
1 grote aardappel, gekookt en in stukjes
zout en peper
scheutje room
Bereiding:
Verhit het vet in een forse pan en fruit hierin de gesnipperde ui. Pers de knoflook uit boven de pan en fruit dat even mee tot het geheel glazig wordt. Was de brandnetels en breng ze met aanhangend vocht in een andere pan aan de kook, totdat ze slinken en niet meer prikken. Haal ze dan uit de pan en snijd ze fijn. Voeg de brandnetelmassa, de bouillon en de gekookte aardappelstukjes toe aan het ui/knoflook mengsel en breng het geheel aan de kook. Laat de soep 10 á 15 minuutjes zachtjes doorkoken en mix deze daarna met een staafmixer tot een gladde soep. Breng op smaak met peper en zout, Worcester sauce en desgewenst een scheutje room.
Tip: Bij deze ouderwetse soep zijn croutons erg lekker. Bak daarvoor blokjes (oud) brood in een beetje ossewit tot ze lichtbruin en knapperig zijn.
